Jaarlijks gaan in Nederland duizenden bedrijven failliet. Het Openbaar Ministerie schat dat bij een kwart van deze faillissementen sprake is van fraude. Wat is faillissementsfraude precies? Waarom moet jij als ondernemer alert zijn? Hoe herken je het en wat kun je doen om de risico’s te beperken?
Failliet gaan als ondernemer
Ondernemerschap brengt risico’s met zich mee. Succes kan veel geld opleveren, maar falen kan veel kosten. Je kunt schulden hebben bij leveranciers, klanten niet leveren wat beloofd is, personeel niet betalen en belastingen niet afdragen. Als je failliet gaat, bepaalt de rechter dit. Je kunt zelf faillissement aanvragen, maar schuldeisers kunnen dit ook doen. De gevolgen hangen af van de rechtsvorm van je bedrijf.
Rechtspersonen en aansprakelijkheid bij faillissementen
De helft van alle faillissementen betreft eenmanszaken. Deze ondernemers zijn persoonlijk aansprakelijk. Bij rechtspersonen, zoals BV’s, ligt het anders. Hier is het risico op faillissementsfraude groter, omdat persoonlijke bezittingen van de ondernemer buiten schot blijven. Alleen bij kwade opzet of grove nalatigheid kan de ondernemer persoonlijk aansprakelijk worden gesteld.
Opzet is moeilijk te herkennen
Fraudeurs verhullen vaak hun kwade intenties als accidenteel falen. Dit maakt het lastig om fraude te herkennen. Het is vergelijkbaar met het tv-programma “Wie is de Mol?”, waar de saboteur zijn of haar intenties als falen verhult. In het echte leven zijn er geen hints of spelregels, wat het nog moeilijker maakt.
Rol van de curator
De curator spoort tijdens een faillissement eventuele faillissementsfraude op. Hij of zij verdeelt de resterende middelen onder de schuldeisers. Preferente schuldeisers, zoals de belastingdienst en werknemers, hebben voorrang. De curator wordt betaald uit de boedel van het failliete bedrijf, wat moeilijkheden kan opleveren als er weinig geld is.
Wat kun je achteraf doen?
Denk je dat iemand faillissementsfraude pleegt, meld dit bij de curator. Je kunt ook een zelfstandig onderzoek doen, maar vaak zijn geld en goederen al weggesluisd. Fraudeurs gebruiken vaak katvangers, waardoor het moeilijk is om de echte schuldige te vinden.
Herken faillissementsfraude vooraf
Het opsporen van faillissementsfraude is moeilijk. Daarom is het belangrijk om de signalen vroegtijdig te herkennen. Let op:
- Nieuw opgerichte BV’s: Wees voorzichtig met nieuwe bedrijven zonder bewezen staat van dienst.
- Grote orders uit het niets: Jong, onbekend bedrijf dat grote orders plaatst, kan verdacht zijn.
- Leveren op vreemde locaties: Controleer of je op een betrouwbare locatie levert.
- Weinig interesse in het geleverde product: Als klanten weinig weten over het product, kan dat verdacht zijn.
- Geen zichtbare afzet: Bedrijven zonder online aanwezigheid of zichtbare afzetmarkt zijn verdacht.
- Afwijkend personeelsbestand: Controleer of het bedrijf echt personeel heeft.
- Gebruik “reverse image search”: Controleer of afbeeldingen op de website authentiek zijn.
- Katvangers herkennen: Wees alert op kwetsbare personen die als katvanger worden gebruikt.
Zeg nee!
Je hebt het recht om een order te weigeren. Vertrouw op je intuïtie en wees niet bang om nee te zeggen als je onraad ruikt.
